Terra Australis - Australië, Nieuw Zeeland, Pacific eilanden
 

Samoa: wie wil kan twee keer oud en nieuw vieren. Hoe zit dat?

Inderdaad, wie wil kan in de eilandengroep Samoa (ten oosten van Australie) twee keer Oud en Nieuw vieren. Elke nieuwe dag op aarde begint namelijk in het westelijke, zelfstandige deel van Samoa, en eindigt een dag later in het oostelijke deel van de archipel dat deel uit maakt van de VS.

De internationaal erkende datumlijn loopt sinds 2011 dwars door deze eilandengroep. Het gevolg: binnen een en dezelfde bevolkingsgroep zit een tijdsverschil van maar liefst 24 uur.

In west Samoa begint het jaar 2018 als het bij ons 11.00u is op 31 december. Maar het oostelijke deel mag pas om 12 uur op nieuwjaarsdag (Nederlandse tijd) de champagne ontkurken - als laatsten ter wereld.

Achtergrond: Samoa slaat dag over

Het parlement van Samoa heeft in 2011 ingestemd met het verschuiven van de internationale datumlijn naar het oosten. Tot dan toe was Samoa het laatste land ter wereld waar de zon van die dag ondergaat. Later in dat jaar moest Samoa daarom een hele dag overslaan en dat werd vrijdag 30 december. Samoanen gingen toen van 29 december meteen door naar oudejaarsdag.

Het land nam deze beslissing om zo makkelijker zaken te kunnen doen met Australië, Nieuw Zeeland en Azië.

Prime Minister Tuilaepa Sailele Malielegaoi verwachtte een geweldige stimulans voor de Samoaanse economie. Voorheen kon het land maar op drie van de vijf werkdagen daadwerkelijke zaken doen met Australië en Nieuw Zeeland, aldus de premier.

Ook verwachtte hij dat er meer toeristen zullen komen nu de datumlijn dwars door de Samoa archipel zal lopen: ten westen daarvan de zelfstandige staat Samoa, en ten oosten van de datumlijn Amerikaans Samoa. Het betekent twee tijdzones van een dag verschil in minder dan een uur vliegen. ‘So you can have two birthdays, two weddings and two wedding anniversaries on the same date - on separate days - in less than an hour's flight across - without leaving the Samoan chain’, zegt de premier tegen de ABC.

Zie ook ABC Australia

 
RLand.jpg

WK Rugby, de All Blacks en hun Haka

De afgelopen zes weken ging de sportieve aandacht van grote delen van de wereld – helaas niet bij ons - uit naar het Wereldkampioenschap Rugby in Engeland. Nu nog de strijd om de 3e plaats tussen Zuid-Afrika en Argebtinie en, aanstaande zaterdag, de Grand Final tussen de twee aartsrivalen Nieuw-Zeeland (All Blacks; huidge titelhouders) en Australie (Wallabies, vierde x in finale WK). Ook andere landen uit de Pacific bliezen traditioneel hun partij mee: Samoa, Fiji en Tonga.

Voor wie de spelregels beter wil leren kennen: CNN

Nieuw-Zeeland begint elke wedstrijd met de intimiderende, nogal dreigende uitziende traditionele Maori dans, de Haka

Maar wat is die Haka? Hier een mini college.

Voor de buitenwereld is de Haka voor bekend geworden door het Nieuw Zeelandse Rugby team, de All Blacks. Voor elke belangrijke wedstrijd voeren ze deze, op het eerste oog, intimiderende dans op. Zo heeft de wereld de Haka leren kennen. Maar de naam Haka is een algemene naam voor Maori dansen en de versie van de All Blacks is maar een van de vele vormen. Die versie is een Haka ‘Ka mate, Ka mate’, gecomponeerd in 1820 door een belangrijke Maori Chief.

Enkele decennia later,in 1888, gebruikte een Maori rugby team deze Haka voor het eerst op hun buitenlands tournee. Sinds 1905 maakt de dans ook deel uit van het nationale rugby team, de All Blacks.

De Haka is niet alleen historie, maar blijft voortdurend vernieuwen. Dat bleek recentelijk toen Derek Lardelli, een invloedrijke Maori, een nieuwe Haka componeerde voor de All Blacks, de ‘Kape O Pango’ (betekenis: All Blacks). Deze Haka vervangt de traditionele niet, maar is een toevoeging aan het bestaande repertoire, en het is de beslissing van de All Blacks welke versie ze wanneer uitvoeren.

De Haka, traditioneel of modern, is bij uitstek een uiting van passie, kracht en identiteit van de Maori bevolking van Nieuw Zeeland. De dans had en heeft een hoge sociale status en wordt ook nog steeds gebruikt om belangrijke gasten welkom te heten en te vermaken, bij ‘peace-making’ ceremonies, bij begrafenis riten en vele andere gelegenheden.

De oorsprong dichten de Maori toe aan het kind van de Zonnegod en de Zomervrouw: Tane-rore. Die naam verwijst naar het trillen van de lucht op hele warme zomerdagen. De intens trillende handen als onderdeel van de Haka beelden dit natuurverschijnsel uit.

De Maori beschouwen de Haka als ‘Intellectual Property’ en verzetten zich fel tegen commercieel gebruik buiten hun weten om.

 

 
sbnewzz.gif

Twee dage reizen om te stemmen, en niet zeuren over het weer: Solomon Islands

(18-11-2014)

Morgen- vandaag voor betrokkenen- gaan de inwoners van de Solomon Islands naar de stembus om de 50 leden van het Nationale Parlement te kiezen. Niets bijzonders, ware het niet dat veel kiezers daarvoor enorme afstanden moeten afleggen.

Sommigen reizen wel twee dagen en nachten op overvolle boten om hun kiesdistrict te bereiken. Je mag namelijk alleen maar stemmen in het district waar je vandaan komt; stemmen op afstand mag niet. Omdat veel inwoners van afgelegen eilanden in de archipel door de jaren heen naar de hoofdstad Honiara zijn getrokken, moeten ze nu de lange weg terug. En dat doen ze in grote getale, getuige het indrukwekkende fotoverslag van fotograaf Tony Bransby, te zien op een ABC website.

Het land werd in de afgelopen decennia geteisterd door bloedige conflicten, burgeroorlog en dreigingen van militair ingrijpen. In 2003 greep Australië in onder de vlag van een Regional Assistance Mission to Solomon Islands (RAMSI). Vorig jaar eindigde deze missie en de huidige verkiezingen zijn de eersten sinds die tijd.

Achtergrond. De Solomon Islands, ten zuiden van Papua New Guinea en ten noordoosten van Australië, bestaan uit talloze kleine en zes grote eilanden, waaronder Guadalcanal- berucht/beroemd als slagveld in WO11.

Tegenover de bijna 30.000 km landoppervlakte staat een zeegebied van maar liefst 1,3 miljoen km2.

Het land telt ongeveer 600.00 inwoners, bijna allen Melanesiers. De officiële voertaal is Engels, maar Pidgin domineert het dagelijkse spraakgebruik. Daarnaast telt het land nog een veertigtal inheemse talen met talloze dialect variaties.

Visvangst, houtkap, copra, palmolie en cacao zijn de voornaamste bronnen van inkomst.

 
stille-oceaan.jpg

Landen in Stille Zuidzee voeren lijst aan van gebieden met grootste risico op natuurrampen

Een VN rapport concludeert dat maar liefst vijf eilandstaten in het deel van de Pacific dat de Stille Zuidzee genoemd wordt, in de top vijftien staan van landen die het grootste risici lopen op natuurrampen. Dat meldt de Australische ABC en het radioprogramma Pacific Beat.

Die landen zijn Fiji, Vanuatu, Tonga, Papua New Guinea and Solomon Islands.

Deze landen zijn bijzonder kwetsbaar voor verwoestende cyclonen, overstromingen, aardbevingen en gevolgen van klimaatveranderingen.

Zo kosten natruurrampen Fiji bijna $80 miljoen jaarlijks, dat is meer dan 2,5% van het BNP.

De VN pleit voor meer bewustwording bij overheden en bevolking om de juiste infrastructurele maatregeln te nemen - zoals het bouwen van huizen die ‘cyclone-proof’ zijn – om niet alleen de schade, maar zeker ook het aantal dodelijke slachtoffers te reduceren.

 

 

 
4317278.jpeg

Hobbits verzorgen in-flight-safety voor Air New Zealand

Foto: Ian Broderie/Tourism New Zealand; 'Wellington:The Middle of Middle-Earth.' 

Nieuw Zeeland is helemaal in de ban van de aanstaande première van de miljoenen productie The Hobbit: an Unexpected Journey. De film beleefde vandaag zijn première in Wellington. De stad komt langzaam in de greep van een ongekende Hobbit koorts. Director Peter Jackson en de Hobbit cast kregen vandaag een 'Rock-star' ontvangst van meer dan 100.000 schreeuwende fans, zo meldt een ABC website.

Nadat de burgemeester van die stad al een bedrag van een miljoen $NZ (€650.000) voor een 500 meter lange rode loper bij de aanstaande première verdedigde, blaast nu ook nu Air New Zealand haar partijtje mee. De in-flight-safety video wordt helemaal gepresenteerd door Hobbits, in een vliegtuig waar ook alle passagiers tot dit kleine middenaardse volk behoren. Zelfs Gollum en 'my Precious' ontbreken niet! (Zie video New Zealand Herald)

Nieuw Zeeland hoopt met deze film weer een groot aantal toeristen naar het land te trekken – wat met de trilogie The Lord of the Rings uitstekend gelukt is.

Nog een paar uitingen van deze Hobbit Mania: Wellington wordt in de week van de première officieel omgedoopt tot ‘The Middle of Middle-Earth.' Deze naam zien bezoekers al op het internationale vliegveld waar de douane elke paspoort zal voorzien van een speciale Middle-Earth stempel.

 

Tonga rouwt om overleden koning

Update 27-02-12: Traditionele begrafenis koning; video ABC

 

(19-03-2012; foto AP. Zie ook foto gallery, The Australian)

Tonga rouwt om Koning George Tupou V die afgelopen zondag op 63 jarige leeftijd overleed. Hij wordt in gezien als de monarch die democratie introduceerde in deze sterk hiërarchische Polynesische samenleving. De democratische leider in het parlement prees de koning omdat hij in 2001 belangrijke constitutionele wijzigingen doorvoerde die de weg opende naar een democratischer bestuursvorm van het eilandenrijk. 

Achtergrond

Tonga is de laatste overgebleven monarchie in het Polynesische cultuurgebied. In tegenstelling tot de andere Polynesische eilanden, die allen een periode van kolonisatie hebben doorgemaakt, is het land altijd zelfstandig gebleven. Het is traditioneel een van de meest hiërarchische samenlevingen in de Pacific, met een (goddelijke) koning aan het hoofd van een aristocratie en een machtige priesterkaste. Daaronder fungeerden chiefs als volgende kaste in de rangorde, gevolgd door ambachtslieden en tot slot de gewone arbeiders aan de onderste trap van de hiërarchische ladder.

Dit systeem werkte lange tijd door in het bestuur van het land. Constitutionele hervormingen begonnen in 1875, maar de Koning en zijn aristocratie bleven in feite de macht behouden. In de tweede helft van de vorige eeuw werd de roep om democratischer verhoudingen steeds feller en in 1987 kwamen vertegenwoordigers van de Pro-Democracy Movement uiteindelijk in het parlement.

Dank zij de nu overleden Koning George Tupou V bestaat de meerderheid in het parlement nu uit gekozen burgers: 17 zetels tegen 9 voor de inheemse adel.

Zie ook: officiële mededelingen Tongaanse overheid

Feiten

Landoppervlakte: 747 km2 (169 eilanden, waarvan 36 bewoond)

Zeegebied: 700.000km2

Bevolking: #100.000 (waarvan een aanzienlijk deel nu in Nieuw Zeeland en Australië woont)

Taal: Tongaans en Engels.

 

Waarom zo vaak aardbevingen in Christchurch?

(23-12-2011)

Na de verwoestende aardbevingen van februari dit jaar met 180 dodelijke slachtoffers en een stad in puin, is Christchurch vanochtend weer getroffen door bevingen. Deze keer 5.8 op de schaal van Richter, maar gelukkig geen dodelijke slachtoffers. Maar de schrik zit er bij de bewoners uiteraard goed in na de traumatische ervaringen van begin dit jaar. De New Zealand Herald waarschuwt dat er nog meer bevingen te verwachten zijn.

Waarom wordt Christchurch zo vaak getroffen door bevingen?

Christchurch, net als de rest van Nieuw Zeeland ligt op het breukvlak van twee tektonische platen: de Pacific en de Australische tektonische plaat. Rondom Christchurch bevinden zich volgens seismologen maar liefst ca 100 breuklijnen. Bevingen van de aarde zijn daardoor niet ongewoon, maar een ramp zoals begin dit jaar heeft Nieuw Zeeland sinds 1931 niet meer meegemaakt. Toen werden de steden Napir en Hastings op het noordereiland getroffen door een beving met een kracht van 7.8. Er waren toen 256 slachtoffers te betreuren.

 

Constitutionele crisis in Papua New Guinea: twee rivalen claimen premierschap

(13-12-2011)

Papua New Guinea is vandaag in een constitutionele crisis terecht gekomen die dreigt het land in chaos te storten. Toen de langst zittende premier sinds de zelfstandigheid in 1975, Sir Michael Somare, maanden in Singapore verbleef voor medische behandeling,  besloot het parlement Peter O’Neill te benoemen als zijn plaatsvervanger.

Nu echter heeft het Supreme Court met een nipte meerderheid van 3 tegen 2 stemmen bepaald dat er geen vacature was en dat Somare dus de legitieme premier is. Maar de voorzitter van het parlement weigert Somare te erkennen als premier en zegt dat het premierschap van O’Neill legitiem is.

Beide politieke rivalen claimen nu het premierschap, met als gevolg een dreigende confrontatie in de straten van de hoofdstad Port Moresby tussen de aanhangers van de twee kandidaten.

Australië zegt diep bezorgd te zijn over de situatie en waarschuwt landgenoten grote mensenmassa’s te vermijden. 

Achtergrond Sir Michale Somare:

Michael Somare wordt wel gezien als de Vader des Vaderlands. Toen het oostelijke gedeelte van Nieuw Guinea in 1975 zelfstandig werd van Australië was hij de eerste premier. Hij hechtte veel waarde aan de rol van de eigen traditie in de ontwikkeling van dit jonge land. Als symbool daarvan verscheen hij vaak in (quasi) Melanesische kledij in plaats van westerse maatpakken en eiste  overal in het buitenland  respect en waardigheid voor de eigen identiteit van zijn land.

Hij besteedde veel aandacht aan een eigen inheemse cultuurpolitiek. Met name zag hij een rol weggelegd voor nationale en regionale musea. In zijn woorden waren dat geen plaatsen waar het dode verleden zichtbaar gehouden wordt, maar instituties die moeten dienen als bron van inspiratie om de eigen cultuur levend te houden. Traditie werd daarmee een sterk politiek symbolisch wapen en diende als cement om van de vele etnische groepen een nationale eenheid te maken. (voor een uitgebreid verhaal over de rol van traditie in de Pacific, zie de rubriek ARTIKELEN AD BORSBOOM).

Het land is nu 36 jaar zelfstandig en Somare was voor bijna de helft van die tijd haar premier.

 

Regime Fiji arresteert vakbondsleiders

Nadat het militaire regime in het recente verleden het leven van journalisten, rechters en wetenschappers zuur heeft gemaakt, lijkt nu de beurt aan vakbondsleiders. Twee van hen zijn inmiddels gearresteerd vanwege onrechtmatige samenkomst. De junta introduceerde recentelijk nieuwe wetten waarmee de rechten van vakbonden ernstig werden ingeperkt.

De vakbonden verloren hun krediet bij het militaire regime omdat ze internationale steun zochten bij hun strijd tegen inperking van rechten.

(bron: Radio Australia)

 

Achtergrond

Fiji telt 332 eilanden, met een totale bevolking van ruim 800.000, waarvan 45% Indo-Fijians (Indiërs die in de 19e eeuw als arbeiders op suikerplantages kwamen werken).Tot 1987 was het land een onafhankelijke monarchie met de Britse koningin als staatshoofd. Het land werd na de eerste coup in dat jaar een republiek

In 2006 vond er de zoveelste staatgreep plaats en stelde de zelfbenoemde president de constitutie buiten werking met zogenaamde Emergency Regulations. Deze maatregelen geven president Bainimarama de absolute macht.

De media staan onder strenge censuur en onwillige redacteuren eindigen in de gevangenis. Enkele buitenlandse journalisten moeten het land verlaten. De eerstvolgende verkiezingen zijn uitgesteld tot 2014.

De staatgreep heeft de relatie tussen Fiji en de landen van het Pacific Island Forum (16 landen waaronder Australië en Nieuw Zeeland) ernstig verstoord. Fiji is geschrapt als lid van dit Forum, maar inmiddels hebben de Melanesische landen in dit gremium dat besluit weer ter discussie gesteld.

Ondanks de geringe omvang van de meeste zelfstandige Pacific landen is het gebied sinds mensenheugenis strategisch en commercieel aantrekkelijk voor grootmachten.

Na interesse van Spanje, Portugal en Nederland in de 16e en 17e eeuw waren het in de 18e eeuw vooral de Fransen en Engelsen die elkaar heftig beconcurreerden. Tot aan de Eerste Wereldoorlog was ook Duitsland actief aanwezig in het gebied.

Japan verloor een deel van haar invloed na de Tweede Wereldoog toen de Verenigde Staten de dominerende grootmacht in het gebied werd. Australië en Nieuw Zeeland als bondgenoten van de Verenigde Staten grote invloed in delen van het Pacific Gebied.

Langzaam verschijnt ook China op het toneel, in de woorden van China: het koesteren van vriendschap en samenwerking met Pacific Islands is geen diplomatieke daad, maar een strategische.

 

Censuur verbetert kwaliteit journalistiek: Fiji’s Ministry of Information

Precies op de World Press Freedom Day van 3 mei j.l. gaf  het Ministerie van Informatie van het militaire bewind op Fiji een fraai staaltje van wat George Orwell heeft betiteld als Doublespeak* (taal die bewust zaken verhult en woorden een tegenovergestelde betekenis geeft).

Een woordvoerster van dat ministerie noemde de censuur, die het militaire regime opgelegd heeft, een zegen voor de journalistiek. Want, zo verklaart ze namens het bewind, de opgelegde censuur heeft het niveau van de journalistiek  sterk verbeterd. En: het Ministerie van Informatie heeft journalisten juist geholpen hun vak beter uit te oefenen. (Bron: ABC- Pacific).

Achtergrond: In 2006 vond op Fiji de zoveelste staatgreep plaats en stelde de zelfbenoemde president de constitutie buiten werking met zogenaamde Emergency Regulations. Deze maatregelen geven president Bainimarama de absolute macht. De media staan onder strenge censuur en onwillige redacteuren eindigen in de gevangenis. Enkele buitenlandse journalisten moeten het land verlaten. De eerstvolgende verkiezingen zijn uitgesteld tot 2014.

De staatgreep heeft de relatie tussen Fiji en de landen van het Pacific Island Forum (16 landen waaronder Australië en Nieuw Zeeland) ernstig verstoord. Fiji is geschrapt als lid van dit Forum, maar inmiddels hebben de Melanesische landen in dit Premium dat besluit weer ter discussie gesteld.

 

Zware aardbeving treft opnieuw Christchurch.

Update 27-02-2011:

Het aantal dodelijke slachtoffers is nu 146 met ruim 200 vermisten. De vrees bestaat dat een deel van deze laatste categorie wel nooit geïdentificeerd zal worden.

Laatste informatie:

Inmiddels is het aantal vermisten bijgesteld  tot 50. Een deel van de vermisten bleken op de lijst van dodelijke slachtoffers voor te komen.  

 

Update 24-02-2011:

Waarom is deze aardbeving zo verwoestend?

Technisch gezien was deze aardbeving een naschok van de zware beving in september j.l. Deze had een kracht van 7.1, maar behalve veel schade ($NZ 6 miljard) waren er geen slachtoffers te betreuren. Hoe kan het dan dat deze relatief lichtere beving van 6.3 zo'n verwoestende uitwerking heeft gehad met tot nu toe 98 doden en nog 226 vermisten? Bovendien ligt een groot deel van de stad in puin en is er voorlopig geen water, gas en elektriciteit - en de geraamde materiële schade is $NZ 16 miljard.

Het epicentrum van deze beving lag een stuk dichter bij het centrum van Christchurch (10 km) dan die van september (40 km ten westen van de stad). Ook begon de beving een stuk dichter bij de oppervlakte: op een diepte van 5 km tegenover 10 km diepte in september. Verder is de geologische structuur van de grond onder Christchurch zachter, waardoor de aarde nog meer schudt bij een dergelijke beving. Deze factoren bij elkaar hebben de desastreuze omvang van deze ramp bepaald.

Christchurch, net als de rest van Nieuw Zeeland ligt op het breukvlak van twee tektonische platen: de Pacific en de Australische tektonische plaat. Rondom Christchurch bevinden zich volgens seismologen maar liefst ca 100 breuklijnen.Bevingen van de aarde zijn daardoor niet ongewoon, maar een ramp van een dergelijk omvang heeft Nieuw Zeeland sinds 1931 niet meer meegemaakt. Toen werden de steden Napir en Hastings op het noordereiland getroffen door een beving met een kracht van 7.8. Er waren toen 256 slachtoffers te betreuren.

 

 

Update 23-02-2011:

Het dodental staat nu op 75 en er worden 300 mensen vermist. De mogelijkheid bestaat nog dat een aantal vermisten bij familie of vrienden zijn ondergebracht. De politie vraagt deze mensen dringend contact op te nemen. De stad wordt nog geteisterd door tal van naschokken. 

(22-02-2011)

Opnieuw is de Nieuw Zeelandse stad Christchurch getroffen door een zware aardebeving; 6.3. Deze keer zijn er veel slachtoffers te betreuren. Premier John Key zegt dat er tenminste 65 doden gevallen zijn. Tal van gebouwen zijn ingestort en wegen onbegaanbaar. Hulpdiensten kunnen hun werk nauwelijks aan. De NZ Herald meldt dat het aantal slachtoffers waarschijnlijk verder zal stijgen.

(foto NZ Herald)

 

ANZAC Day

Elk jaar op 25 april herdenkt Australië en Nieuw Zeeland groots ANZAC Day.  De letters ANZAC staan voor Australian and New Zealand Army Corps. Deze militaire eenheden sloten zich aan bij de Britten toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Ze werden ingezet om het Turkse schiereiland Gallipoli te veroveren op het Ottomaanse Rijk, dat bondgenoot was van de Duitsers. Als die opzet slaagde zou de Zwarte Zee open liggen voor de geallieerde troepen.

Maar het liep anders. De Turken boden felle weerstand en acht maanden en vele doden (aan beide kanten) later, trokken de geallieerden zich terug. Meer dan acht duizend Australiërs en bijna drieduizend Nieuw Zeelanders lieten het leven in deze onmenselijke en mislukte campagne. 

Dat Gallipoli tot heden toe op indrukwekkende wijze herdacht wordt heeft te maken met de diepe sporen die deze gebeurtenis achter gelaten heeft in het collectieve geheugen van Australië en Nieuw Zeeland.

Beide landen waren nog niet lang daarvoor zelfstandig geworden. Hun volwaardige deelname als jonge naties aan de geallieerde strijd tegen Duitsland en haar bondgenoten vormde de eerste bouwsteen van een nog te ontwikkelen nationale identiteit.

ANZAC Day is daarom gevoelsmatig te vergelijken met onze 4 en 5 mei herdenkingen - gebeurtenissen die belangrijke bouwstenen vormen bij de creatie en instandhouding van een eigen nationale identiteit.

Ambassades van Australië en Nieuw Zeeland over de hele wereld herdenken op 25 april - de dag dat de Gallipoli campagne begon - ANZAC Day. In Nederland gebeurt dat voor genodigden op de Westduin begraafplaats in Den Haag  om acht uur ’s ochtends

 

Felle kritiek op diepzee mijnbouw in de Pacific. Rol van de Europese Unie

Het besluit van de regering van Papua New Guinea om akkoord te gaan met diepzee mijnbouw in haar territoriale wateren stuit op hevige kritiek van milieugroepen in de Pacific. Het Canadese bedrijf Nautilous Minerals verkreeg onlangs een licentie om goud en koper te gaan winnen op de bodem van de Bismark Zee, 50 kilometer ten noorden van het land. Tegenstanders beschuldigen Nautilous ervan de Pacific te willen gebruiken als testgebied voor nog niet bewezen technologie met onbekende consequenties voor het kwetsbare zeemilieu.

Rol Europese Unie

De Europese Unie biedt aan 15 andere Pacific staten hulp aan wetgeving te ontwikkelen om dergelijke projecten ook daar mogelijk te maken. Milieugroepen en ngo's in het gebied uiten hun grote bezorgdheid over deze ontwikkeling. De coördinator van het Pacific Network on Globalisation zegt dat het gebied op die manier gebruikt wordt als 'guinea pigs'. Het interview met haar en  een vertegenwoordiger van de mijnbouw maatschappij is te vinden op het Pacific programma van de ABC.

 

Sir Michael Somare treedt terug als premier van Papua New Guinea

De premier van Papua New Guinea, Sir Michael Somare, is afgetreden vanwege vermeende financiële malversaties in de jaren negentig. Een tribunaal onderzoekt of de 74 jarige regeringsleider in die periode verzuimd heeft verantwoording af te leggen voor financiële handelingen.

Dit is een opmerkelijke ontwikkeling voor de man die ooit gezien werd als de Vader des Vaderlands. Toen het oostelijke gedeelte van Nieuw Guinea in 1975 zelfstandig werd van Australië was hij de eerste premier. Hij hechtte veel waarde aan de rol van de eigen traditie in de ontwikkeling van dit jonge land. Als symbool daarvan verscheen hij vaak in (quasi) Melanesische kledij in plaats van westerse maatpakken en eiste  overal in het buitenland  respect en waardigheid voor de eigen identiteit van zijn land.

Hij besteedde veel aandacht aan een eigen inheemse cultuurpolitiek. Met name zag hij een rol weggelegd voor nationale en regionale musea. In zijn woorden waren dat geen plaatsen waar het dode verleden zichtbaar gehouden wordt, maar instituties die moeten dienen als bron van inspiratie om de eigen cultuur levend te houden. Traditie werd daarmee een sterk politiek symbolisch wapen en diende als cement om van de vele etnische groepen een nationale eenheid te maken. (voor een uitgebreid verhaal over de rol van traditie in de Pacific, zie de rubriek ARTIKELEN AD BORSBOOM).

Hij regeerde in zijn eerste periode tot 1980 toen hij een motie van wantrouwen niet overleefde, maar kwam van twee jaar later weer terug als premier. Die tweede periode duurde tot 1985, om vervolgens in 2002 aan zijn derde ambtstermijn te beginnen die dus nu (tijdelijk?) beëindigd wordt.

Michael Somare ontkent elke beschuldiging en zegt dat hem groot onrecht wordt aangedaan. Maar hij treedt vrijwillig terug om een tribunaal de kans te geven een onderzoek in te stellen.

(13-12-2010)

 

Chileense oproer polities schiet op ongewapende Paaseilanders

De Fijian Times meldt dat Chileense troepen het vuur geopend hebben op ongewapende inheemse bewoners van Paaseiland (Rapanui) die fel protesteren tegen verlies van hun land.  De eilandbewoners eisen teruggave van het land van hun voorouders dat nu in handen dreigt te vallen van private inesteerders. De krant meldt dat er tientalle mensen gewond zijn geraakt, waarvan enkelen ernstig.

Een fotoreportage over het gewelddaig Chileense optreden in te vinden op:

http://www.mercuriovalpo.cl/prontus4_noticias/site/artic/20101203/pags/20101203170656.html

Amnsety International heeft inmiddel het volgende persbericht uit doen gaan:

'Chile:  Amnesty International concerned about human rights violations committed against the Rapa Nui, in the context of unresolved land claims of Indigenous Peoples

Amnesty International is deeply concerned about the situation on Rapa Nui (Easter Island), following the events of 3 December in which over 20 indigenous people were injured during an operation to evict them from buildings and land that they occupied as part of a protest. A number of detentions were made.'

Zie ook: http://saverapanui.org/

(12-12-2010)

 
Tokelau

Teenagers gered na 50 dagen op drift in de Pacific

Op het kleine Pacific eiland Tokelau, ten noorden van Samoa, werd onlangs een herdenkingsbijeenkomst gehouden voor twee tieners van 15 en een van 14. Ze waren in een klein bootje op drift geraakt in die onmetelijke oceaan en keerden niet meer terug. Vliegtuigen van de Nieuw Zeelandse luchtmacht zochten tevergeefs een groot gebied af. Er leek maar een conclusie mogelijk: de drie waren verdronken.

Maar wonderen zijn de wereld nog niet uit. Vijftig dagen na hun verdwijning ontdekte een Nieuw Zeelandse vissersboot het trio ten noordoosten van Fiji. De schipper meldde aan Radio New Zeeland International  dat de jongens flinke zonnebrand hadden opgelopen, maar dat ze verder niet in levensgevaar verkeerden. Ze waren er in geslaagd regenwater op te vangen en hadden een meeuw weten te vangen die ze rauw aten.

Uiteraard overheerst nu op Tokelau grote opluchting en feestvreugde. De vader van een van de jongens verwoord de gevoelens op Radio New Zealand International: 'Het is een wonder, een wonder. Het hele dorp, het hele dorp is opgetogen. We huilen, zingen en knuffelen elkaar. Iedereen schreeuwt het goed nieuws uit'

Het schip doet vrijdag de hoofdstad Suva van Fiji aan waar de tieners een check up in het ziekenhuis mogen verwachten.

 

Achtegrond

Tokelau bestaat uit drie koraaleilanden met een totale oppervlakte van 12.2 km2. Maar haar maritieme zone meet maar liefst 290.000 km2.

Het totale aantal inwoners bedraagt ongeveer 1800. De status van dit kleine land is officieel: Non-self-governing Territory under New Zealand's Administration. De voornaamste bronnen van inkomsten zijn postzegels en herdenkings munten. 

Archeologische vondsten geven aan dat de eerste Polynesiers er  zo'n 1600 jaar geleden aankwamen. De Europeanen ontdekten de eilanden stukjes bij beetjes vanaf 1765.

Algemeen: Hoewel de  Pacific Eilanden bij uitstek vallen onder de ‘ver van ons bed show ' wil ik voor een beperkte groep belangstellenden met enige regelmaat een update van nieuws en achtergronden presenteren - zowel vanuit Nederland als vanuit Australië. 


 

Update Verkiezingen Tonga (25-11-2010)

Voorlopige uitslagen van Radio New Zealand International:

'The Friendly Islands Democracy Party, headed by the veteran activist Akilisi Pohiva, has won 14 of the 17 seats in Tonga’s general election set aside for ordinary citizens.The remaining results for seats in the remote outer islands are expected today.

The country’s Nobles, represented by nine of their members in the 26 seat parliament, say they want to work closely with the party to move the country forward.


 
Pacific Islands

Pacific Updates (23-11-2010)

Algemeen: Hoewel de  Pacific Eilanden bij uitstek vallen onder de ‘ver van ons bed show ' wil ik voor een beperkte groep belangstellenden met enige regelmaat een update van nieuws en achtergronden presenteren - zowel vanuit Nederland als vanuit Australië. 

 

Historische verkiezingen Tonga

Het Polynesische eilandenrijk Tonga  staat aan de vooravond van belangrijke verkiezingen. Voor het eerst zullen 17 zetels beschikbaar zijn voor gewone burgers, die daarmee voor het eerst een meerderheid kunnen vormen. Tot nu toe hadden zij 9 zetels, evenveel als de vertegenwoordigers van de Adel. Maar de Koning  en zijn 12 leden van het kabinet konden de Edelen naar believen aan een gerieflijke meerderheid helpen.

Een woordvoerder van de pro-Democracy beweging zegt dat de rol van de Adel nog steeds zeer gewaardeerd wordt, maar geeft tegelijk aan dat elk lid van het parlement gekozen moet worden. Nu zoeken de 33 Edelen die Tonga telt automatisch hun 9 vertegenwoordigers in eigen gelederen.

Update 25-11 Voorlopige uitslagen van Radio New Zealand International:

'The Friendly Islands Democracy Party, headed by the veteran activist Akilisi Pohiva, has won 14 of the 17 seats in Tonga’s general election set aside for ordinary citizens.The remaining results for seats in the remote outer islands are expected today.

The country’s Nobles, represented by nine of their members in the 26 seat parliament, say they want to work closely with the party to move the country forward.

 

Cholera Uitbraak in Papoea Nieuw Guinea

De cholera epidemie die uitbrak op Daru Island te zuiden van Papua New Guinea heeft nu het vasteland bereikt. Op Daru zijn 870 gevallen van cholera vastgesteld en er zijn inmiddels 30 patiënten overleden. Maar er bestaat grote vrees dat er in de afgelegen dorpen meer slachtoffers zijn; mensen die de medische centra nooit bereikt hebben.

In augustus 2009 was er ook al een uitbraak van cholera, met meer dan 40 doden en 800 ziekte gevallen in vooral de afgelegen gebieden.

Zie website WHO voor Landen profiel Papua:

http://www.who.int/csr/don/archive/country/png/en/

 

Mijnramp Nieuw Zeeland

Voor actuele informatie en achtergrond zie NOS correspondent Robert Portier

 

President voetbalfederatie Oceanië geschorst

Een van de twee geschorste leden van het Executive Committee van de FIFA is Reynald Temarii , president van de Oceania Foodball Confederation.  Hij is een jaar geschorst in verband met beschuldigingen van omkoping bij de toewijzing van het WK van 2018 en 2022. Australië, dat het WK van 2022 wil binnen halen, lijkt hierdoor een bijna zekere stem te verliezen.